Cùng cảnh tha hương từ tỉnh lẻ vào TP HCM làm ăn với nghề bán tỏi dạo, đáng lẽ đôi bạn phải biết tương trợ nhau để cùng tiến. Nhưng vì sự ích kỷ hẹp hòi đã khiến cả hai đoạn tuyệt không nhìn mặt nhau. Câu chuyện là bài học đắt giá trong đối nhân xử thế nơi đất khách quê người…
Phiên tòa xét xử bị cáo Lê Văn Hùng (45 tuổi, quê Bình Định) về tội cố ý gây thương tích được người dự khán quan tâm. Không như những vụ án hình sự khác về tình chất, mức độ hành vi phạm tội… đây là vụ án rất đời thường nhưng để lại bài học đắt giá. Bởi, bị cáo và bị hại là đôi bạn “cùng tiến”. Nhưng sự ích kỷ hẹp hòi của đôi bên trong tích tắc đã biến bạn thành thù, dứt tình đồng hương khiến ai nghe biết chuyện cũng lắc đầu ngán ngẩm…
Lê Văn Hùng (45 tuổi, quê Bình Định) và Phan Văn Lành (46 tuổi, Bình Định) là đôi bạn đồng hương cùng ở huyện Phù Cát, Bình Định nơi quanh năm nắng cháy và nổi tiếng nghèo khó. Hai người đã có gia đình nhưng vì quá khó khăn nên phải bỏ lại sau lưng xuôi vào TP HCM làm ăn. Tình cờ gặp nhau nơi đất khách, cùng quê lại chung hoàn cảnh, hai bên sớm thân thiết. Không trình độ để kiếm việc làm, không quen biết, tất cả là lạ lẫm. Cả hai đã chọn nghề bán hành tỏi dạo để kiếm kế sinh nhai và có tiền gửi về cho gia đình.
Khu trọ cả hai thuê ở là một nơi rẻ tiền giành cho người lao động nghèo tá túc ở Quận Thủ Đức (nay TP Thủ Đức) ngày ngày cả hai cùng lấy hàng từ đầu mối, sau đó cùng chở bằng xe máy qua Quận 7, tỏa ra các hướng tìm đến những khu phố của người giàu bán. Hành tỏi lấy ở miền trung nên thơm ngon, nên không mấy chốc cả hai sớm được khách hàng đón nhận. Mỗi lần nghe tiếng rao đặc trưng của người Bình Định là người ta biết ngay “anh bán tỏi” đến và người ta đón nhận nồng hậu. Nhờ những chuyến xe hành tỏi dạo ấy mà cuộc sống gia đình cả hai đỡ vất vả hơn, mỗi tháng cũng có ít nhiều giành giụm gửi về quê nhà.
Cuộc bươn chải thấm thoắt cũng được 10 năm, không ngã đường nào đôi bạn lại không qua, khách hàng xa lạ cũng trờ nên thân tình. Nhưng thời gian khiến một trong hai thay đổi, Phan Văn Lành từ bản tính cần cù trở nên lười biếng, đi bán thất thường, đặc biệt cách tiếp thị mời chào thiếu niềm nở, tôn trọng khiến mối khách hàng bỏ dần. Trong khi cũng trên những con đường ấy, Lê Văn Hùng vẫn miệt mài giữ khách cũ, kiếm thêm mối mới, thu nhập ổn định và người mua thích mua hành, tỏi của Lê Văn Hùng hơn. Cùng đi trên con đường nhưng hai cách làm khác nhau đã cho kết quả không giống nhau.
Thấy bạn bán hàng được, Lành tỏ ra khó chịu ra mặt nên tìm cách lấy khách lại. Không mặc định phân chia thời gian, con đường để trùng nhau nữa, Lành quyết định chọn đúng thời gian Văn Hùng bán để cùng bán. Và khi bán cùng, Lành cho giá rẻ hơn bạn mình tới 2-3 giá. Có những con phố Lành chọn bán trước Văn Hùng khoảng mấy chục mét. Khi Văn Hùng bán lại thì khách hàng phản ánh tại sao tỏi hành cùng lại nhưng bán cao giá hơn người khác. Nhiều khách hàng không mua nữa vì cho rằng Văn Hùng kênh giá kiếm lời. Lành cố đeo bám bạn mình trên khắp các con đường, với chiêu làm ăn không mấy tốt đẹp ấy trong thời gian ngắn khách đã trở lại.
Trong nghề chỉ cần một thay đổi nhỏ thì có thể nhận ra. Văn Hùng nhiều lần nói chuyện với bạn mình rằng phải cạnh tranh lành mạnh, chấm dứt việc kiếm khách theo chiêu phá giá nhưng Lành không nghe. Thậm chí Lành còn thách thức “hành tỏi của tui, tui bán giá nào đó là quyền tui”… khiến Văn Hùng vô cùng bực tức. Từ chỗ tương trợ nhau, chỉ vì lợi ích trước mắt khiến tình cảm rạn nứt.
Sáng 10/6/2020, Lê Văn Hùng để xe trước cửa Bắc chợ đi vào trong. Khi quay ra, Văn Hùng thấy Lành đậu xe phía sau lưng xe mình và đang bán hành, tỏi cho hai người phụ nữ. Cho rằng thời gian gần đây Lành cố tình hạ giá, bám sát “quyết đấu” với mình nên Văn Hùng to tiếng chửi thì Lành thách thức. Văn Hùng liền dùng chiếc múa mang theo chạy lại đánh thẳng vào đỉnh đầu Lành khiến chảy máu. Lành bỏ chạy một đoạn, Văn Hùng đuổi theo khoảng 5m thì dừng lại. Lành đến cơ quan CSĐT- Công an Quận 7 trình báo sự việc. Kết quả giám định thương tích cho kết quả, Lành bị thương tích 11%, Văn Hùng sau đó bị cơ quan công an khởi tố về tội cố ý gây thương tích.
TAND Quận 7 đưa vụ án ra xét xử tuyên phạt bị cáo Văn Hùng 1 năm tù nhưng hưởng án treo và đền cho bị hại 20 triệu đồng. Cho rằng đó là mức án quá nhẹ, Lành kháng cáo yêu cầu huỷ án đề điều tra xét xử bị cáo về tội giết người vì đánh vào đầu vùng trọng yếu của cơ thể. Đồng thời bị hại đề nghị Tòa xem xét buộc bị cáo bồi thường 200 triệu đồng. Tại phiên phúc thẩm, HĐXX cho rằng đôi bên cùng là đồng hương tại Bình Định, cảnh làm ăn nên tương trợ, nhường nhịn nhau, khi đi đến cùng sự việc sẽ không hay. Tuy nhiên, bị hại giữ quan điểm mình bán tại khu vực này hơn 10 năm, bị cáo mới là người xen vào để bán phá giá. Lành cũng tố người bạn trước đây từng bán phá giá để “chơi” mình.
Tại Tòa, sau khi nêu ấm ức việc bị bạn bám theo mình đến tận các con hẻm để bán phá giá thì cũng xin lỗi nhưng người bạn từ chối nhận lời. Luật sư bảo vệ bị hại Lành cho rằng bị cáo côn đồ hung hăng cần có bản án thích đáng để giáo dục răn đe. Bị cáo Lành nói quá trình điều tra, đã bồi thường 20 triệu đồng cho bị hại, số tiền này bằng hơn ba tháng bán hành tỏi của mình. Ngược lại, bị hại Lành đòi bạn mình bồi thường nhiều khoản thuốc men, chi phí điều trị vết thương trên đầu và chi phí mất thu nhập do không đi bán được và phải thuê người chăm sóc. Bị hại Lành cho rằng, mỗi ngày bán kiếm ít nhát 500 ngàn đồng, nên tiền này bị cáo phải đền…Trước đó, TAND Quận 7 đã tách yêu cầu giải quyết dân sự thành vụ án riêng.
Sau khi xem xét, HĐXX- TAND TP HCM quyết định tuyên phạt bị cáo Lê Văn Hùng mức án 1 năm tù nhưng được hưởng án treo. Phiên tòa kết, không biết Lành có khởi kiện vụ án dân sự để buộc bạn mình bồi thường tiếp hay không, nhưng người ta thấy trên gương mặt của bị hại vẫn chưa thôi cay cú. Bản án kết thúc thì tình đồng hương, tình bạn bao năm cũng không còn chỉ vì suy nghĩ ích kỷ hẹp hòi.
Tên nhân vật đã thay đổi